« Η πιο βαθιά πληγή να μην μας έχουν αγαπήσει γι’ αυτό που είμαστε, δεν μπορεί να θεραπευτεί χωρίς να το πενθήσουμε πρώτα.»
Alice Miller
Η έννοια του εσωτερικού παιδιού προέρχεται από το έργο του Ελβετού ψυχιάτρου Carl Gustav Jung ο οποίος πρόσθεσε το αρχέτυπο του παιδιού ή αλλιώς το «θεϊκό βρέφος» στην λίστα με τα υπόλοιπα αρχέτυπα του. Το αρχέτυπο του παιδιού μέσα μας είναι ένας τρόπος να συνδεθούμε με το παρελθόν, με τα βιώματα και τα συναισθήματα που είχαμε τότε, και από εκεί ξανά να δώσουμε μια νέα φόρα στον εαυτό μας και στις σχέσεις μας.
Το εσωτερικό παιδί συμβολίζει τις ζωοφόρες και δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου αλλά και τις βασικές ανάγκες του για αγάπη, αποδοχή, παρηγοριά και ασφάλεια.
Το πληγωμένο παιδί είναι ένα ευάλωτο κομμάτι του εαυτού που ζει μοναχικά στην ψυχή του καθενός.
Στην καθημερινότητά μας ακούμε συνεχώς ενήλικες να χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως «είναι καλό παιδί» προσδίδοντας θετικά χαρακτηριστικά σε κάποιον ενήλικα, χαρακτηριστικά που είναι ζητούμενο και κοινώς αποδεκτά από την κοινωνία για να μπορεί αυτή η κοινωνία να λειτουργήσει με όρους πολιτισμού. Το τι σημαίνει «καλό παιδί» vs «κακό παιδί» έχει ήδη κτιστεί πολύ νωρίς μέσα μας. Το πότε με αυτό που είσαι ή μέσα από αυτό που κάνεις, σε αγαπάνε και πότε χάνεις την αγάπη και την αποδοχή επίσης. Κτίζεται στις πρώτες σημαντικές σχέσεις που είχες ως παιδί: στην οικογένειά σου. Εάν λοιπόν ως παιδί έπαιρνες αγάπη και ενδιαφέρον μόνο ως «καλό παιδί», ένα μέρος του εαυτού σου νιώθει στο τώρα έντονο θυμό, λύπη, αντιδραστικότητα, συνεχόμενο παράπονο, κούραση ακόμα και συμπτώματα στο σώμα σου. Είναι όσα δεν έπρεπε να νιώθεις και να εκφράσεις διατηρώντας τον ρόλο του «καλού παιδιού» άρα εξασφαλίζοντας έτσι την αγάπη και αποδοχή.
Η πρώτη «κοινωνία» του παιδιού είναι η οικογένεια του, οι γονείς ή οι επίσημοι φροντιστές του, όμως σε ένα βαθμό και άλλοι όπως γιαγιάδες ή παππούδες, που αρχίζουν και σμιλεύουν την προσωπικότητά του με τρόπους έκδηλους ή άδηλους, ώστε αυτό το παιδί να ταιριάξει στην δική τους ιδέα για το τι είναι καλό, ασφαλές και λειτουργικό. Μέσα από αυτές τις παρεμβάσεις και προβολές πολύ νωρίς απόκτησες μια πολύ καθαρή εικόνα για το τι έπρεπε να προσαρμόσεις και να αλλάξεις στις αυθεντικές σου ιδιότητες ώστε να μην χάσεις την αγάπη και την αποδοχή του γονιού σου.
Κάποιες από αυτές τις έννοιες έχουν εντυπωθεί στην μακροχρόνια συγκινησιακή σου μνήμη, έχουν γίνει πια δικές σου ισχυρές πεποιθήσεις και στρατηγικές για σένα και τον κόσμο γύρω σου και έχουν εντυπωθεί στον συγκινησιακό και νευρολογικό σου χάρτη, που τώρα πια σου προκαλούν δυσκολίες και χρειάζονται αλλαγή.
Το πληγωμένο εσωτερικό παιδί λοιπόν είναι εκείνο το μέρος του εαυτού σου όπου έχουν κουρνιάσει και παγώσει καταπιεσμένα συναισθήματα και ανάγκες του τότε. Πάρε μια στιγμή και από εκεί που είσαι φαντάσου ότι βλέπεις μπροστά σε μια γωνία του χώρου ένα μικρό παιδί 4-5-6 χρονών κουλουριασμένο στο πάτωμα να κλαίει σιωπηλά. Τι αισθάνεσαι? Με αυτή την ενσυναίσθηση και τρυφερότητα χρειάζεται να πλησιάσεις εκείνο το μικρό μέσα σου.
Κάθε φορά που δεν σου επιτρεπόταν να θυμώσεις, να φοβάσαι, να κλάψεις, να κάνεις λάθος, να μην τα καταφέρνεις, κάθε φορά που η ανάγκη ή η προσδοκία του γονιού σου ήταν πάνω από την δική σου ανάγκη, ένα μικρό κομμάτι σου, σαν παλλόμενο θραύσμα, αποχωριζόταν από τον αυθεντικό εαυτό σου και έβρισκε καταφύγιο κάπου βαθιά μέσα σου μαζί με όλα τα υπόλοιπά σου εξόριστα κομματάκια.
Το εσωτερικό παιδί μπορεί να έχει τραυματιστεί όχι μόνο από στάσεις αλλά και από γεγονότα που χάραξαν βαθιά ίχνη στην παιδική ψυχή του.
Πλησιάζοντας αυτό το κομμάτι σου, έχεις την ευκαιρία να ακουμπήσεις παλιές πληγές, πολλές από τις οποίες προέρχονται από παιδικές ανάγκες που δεν ικανοποιήθηκαν, δεν καλύφθηκαν ποτέ ή επαρκώς. Που μπορεί να προέρχονται από τραυματικά βιώματα, από βίαια βιώματα, απώλειες και πόνοι που δεν ανακουφίστηκαν ποτέ ή επαρκώς.
Το εσωτερικό παιδί κρύβει ακόμα και όσα αρχίσαμε να νιώσουμε για τον εαυτό μας καθρεφτιζόμενοι στα μάτια των γονιών μας, των δασκάλων και άλλων σημαντικών ενηλίκων. Αν είμαστε αρκετά τυχεροί θα νιώσουμε αξία, αυτοσεβασμό, αυτοφροντίδα, ανοιχτότητα, εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας, ανθεκτικοί.
Σε μια άλλη περίπτωση όμως αυτό το καθρέφτισμα θα έχει μια φωνή που ακούγεται μέσα σου κάπως έτσι: «μην διεκδικείς την θέση που θέλεις στην δουλειά σου, δεν είσαι αρκετά ικανός», «είναι καλλίτερα να μην λέω την γνώμη μου» «πρέπει να είμαι όμορφη για να έχω αξία», «αν αγαπάς δεν πρέπει να στεναχωρείς τον άλλον», «οι δυνατοί άντρες δεν δείχνουν τα συναισθήματά τους», «όταν ο άλλος δεν είναι καλά ή απομονώνεται, μάλλον ευθύνομαι εγώ», «για ότι νιώθω ή κάνω εγώ ευθύνονται πάντα οι άλλοι» και πολλά άλλα.
Τι σχέση έχει αυτό με το τώρα σου θα σκεφτείς?
Το εσωτερικό σου παιδί είναι μεταφορικά σαν μια ηλικιακά νεότερη εκδοχή του εαυτού σου. Είναι το μέρος της προσωπικότητάς σου που ακόμα νιώθει και αντιδρά σαν παιδί.
Είναι εκείνο το κομμάτι σου που μπορεί να νιώθει πραγματικά μεγάλη απόρριψη ή θυμό με πραγματικά μικρές αφορμές.
Τόσοι πολλοί από εμάς προχωράμε στην ζωή μας νομίζοντας ότι ο ενήλικος εαυτός μας διαχειρίζεται τις σχέσεις μας. Όταν στην πραγματικότητα είναι το πληγωμένο εσωτερικό μας παιδί που βγαίνει μπροστά δυσλειτουργικά επειδή αισθάνεται φόβο, μοναξιά, ανάξιο, αόρατο, μη αγαπητό.
Μέρος από αυτά τα συναισθήματα εκφράζονται με την μορφή των φόβων, του άγχους, της κατάθλιψης, του ανεξέλεγκτου θυμού, των ενοχών, των επαναλαμβανόμενων αποτυχημένων σχέσεων, την κρίση νοήματος. Τα απωθημένα και κρυμμένα μας συναισθήματα τα συναντάμε καμουφλαρισμένα πολύ συχνά στα όνειρά μας, στις ψυχοσωματικές μας ενοχλήσεις, ακόμα και στις ασθένειες.
Όσο περισσότερο αποφεύγουμε τα παιδικά μας χρόνια, τόσο περισσότερο το πληγωμένο παιδί ασκεί πάνω μας έλεγχο. Πολλές δυσκολίες και δυσλειτουργικές σχέσεις προκύπτουν από την άρνηση να δούμε το εσωτερικό μας παιδί, τις πληγές του, τον πόνο του και τις ξεχασμένες ανάγκες του.
Πολλοί σύντροφοι μας καταλήγουν να βαφτίζονται «ανεπαρκείς» ή «ακατάλληλοι» επειδή μαζί τους σχετιζόταν αυτό το παιδί, που αγωνιωδώς ζητούσε να πάρει ότι κάποτε δεν πήρε.
Η δουλειά με Το εσωτερικό παιδί και η διεργασία γύρω από τα βιώματά του είναι ένα ισχυρό θεραπευτικό εργαλείο που όταν γίνεται με ασφάλεια στο πλαίσιο της ψυχοθεραπείας μπορεί να ανακουφίσει και να θεραπεύσει τον πόνο και τα τραύματα του παρελθόντος.
Όταν μαθαίνεις να ανακουφίσεις τον εαυτό σου και να φροντίσεις αυτό το μέρος του παιδικού εαυτού, είναι σαν να συνδέεσαι κατευθείαν με μια πηγή που ξεδιψάει και αναζωογονεί μέσα από τα δώρα αυτού του παιδιού: παιχνιδιάρικη και εξερευνητική διάθεση προς την ζωή, χαρά, ζωτικότητα και ευεξία, βαθιά ευαισθησία και ευγένεια ως προς όλες τις εκφράσεις της ζωής, εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και στις σχέσεις.
Μαθαίνοντας να κρατάς τρυφερά το χέρι αυτού του παιδιού που κάποτε ήσουν μπορείς να κάνεις την σχέση με τον εαυτό σου και με τους άλλους πιο λειτουργική, είναι σαν ένα δώρο στον εαυτό σου, σε αυτούς με τους οποίους σχετίζεσαι και στην ζωή που γεννάς καθημερινά.
Comments